احمدی, شهلا, پناه‌علی, امیر. (1396). اثربخشی مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود رابطه های بین فردی و خودکارآمدی دانشجویان دختر وپسر دانشگاه پیام نور بوکان. زن و مطالعات خانواده, 10(37), 7-24. doi: 7225_2008
شهلا احمدی; امیر پناه‌علی. "اثربخشی مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود رابطه های بین فردی و خودکارآمدی دانشجویان دختر وپسر دانشگاه پیام نور بوکان". زن و مطالعات خانواده, 10, 37, 1396, 7-24. doi: 7225_2008
احمدی, شهلا, پناه‌علی, امیر. (1396). 'اثربخشی مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود رابطه های بین فردی و خودکارآمدی دانشجویان دختر وپسر دانشگاه پیام نور بوکان', زن و مطالعات خانواده, 10(37), pp. 7-24. doi: 7225_2008
احمدی, شهلا, پناه‌علی, امیر. اثربخشی مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود رابطه های بین فردی و خودکارآمدی دانشجویان دختر وپسر دانشگاه پیام نور بوکان. زن و مطالعات خانواده, 1396; 10(37): 7-24. doi: 7225_2008
اثربخشی مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود رابطه های بین فردی و خودکارآمدی دانشجویان دختر وپسر دانشگاه پیام نور بوکان
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود روابط بین فردی و خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان در سال تحصیلی 95-1394 میباشد. پژوهش از نظر اهداف، کاربردی و از نظر روش، نیمه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل میباشد. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان می‌باشدکه به صورت تصادفی ساده 60 نفر و در دو گروه (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه کنترل) انتخاب شدند. برای جمعآوری اطلاعات در این تحقیق از آزمونهای استاندارد مهارتهای ارتباطی بین فردی منجمیزاده و خودکارآمدی شرر، استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از روشهای آماری توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. نتایج نشان داد که مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود روابط بین فردی و خودکارآمدی در دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان تأثیر دارد و موجب بهبود روابط بین فردی و افزایش خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان شده است و ضریب اتا در این خصوص برای روابط بین فردی 024/ 0 و برای خودکارآمدی 012/0گزارش شده است. همچنین نتایج حاکی از عدم مشاهده تفاوت معنادار در روابط بین فردی و خودکارآمدی بعد از انجام مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای به تفکیک جنسیت میباشد.
همة ما گاهی در زندگی با چالشها و مشکلاتی رو به رو میشویم. در جریان این دشواریها در اختیار داشتن منابع و مهارتهایی که به ما کمک میکند تا به بهترین شکل ممکن از عهدة حل مشکلات خود برآییم، تسلی بخش است(کلینه، 1381).
ما انسان‌ها بخش عمدهای از زندگی خود را در ارتباط با دیگران سپری میکنیم و یا در فکر آن به سر میبریم هر چه بیشتر ارتباطات موثرتر و موفقتری داشته باشیم موفقیت چشمگیری به دست میآوریم. تنها در زندگی خصوصی نیست که رفتار میان فردی مهم به شمار میآید(ادیب‌راد و ادیب‌راد، 1384).
مهارتهای ارتباطی در جهت بیان عواطف و نیازمندی‌ها و رسیدن به اهداف بینفردی کمک‌کننده میباشند(میزرایی و همکاران، 2010). به عبارت دیگر مهارتهای ارتباطی مجموعه‌ای از تواناییهای بالقوه و بالفعل فرد بوده که با استفاده از آن میتوان به رفتاری قابل پذیرش و آگاهی بخش تا رسیدن به سطحی از رابطه عاطفی دست یافت. این رفتار مهارت ارتباطی بین فردی نامیده میشود(انبازی و همکاران، 2012: 6).
ارتباط میان فردی یک تعامل گزینشی نظاممند منحصر به فرد و رو به پیشرفت است که سازندة شناخت طرفین از یکدیگر و محصول این شناخت بوده و موجب خلق معانی مشترک در بین آنها میشود. روابط بین فردی فرایندی است که در آن یک فرد اطلاعات و احساسات خود را از طریق پیام های کلامی و غیرکلامی به یک فرد یا افراد دیگر میرساند. این توانایی موجب تقویت رابطه گرم و صمیمی با دیگران، و رفع تضادها و تعارضها میشود(کربلایی اسماعیلی و همکاران، 1385).
باندورا (۱۹۹۷) اثرات یک بعدی محیط بر رفتار فرد را که یکی از فرضیههای مهم روان‌شناسان رفتار گرا بوده است، رد کرد. انسان‌ها دارای نوعی نظام خودکنترلی و نیروی خود تنظیمی هستند و توسط آن نظام برافکار، احساسات و رفتارهای خود کنترل دارند و بر سرنوشت خود نقش تعیین کننده‌ای ایفا میکنند. بدین ترتیب رفتار انسان تنها در کنترل محیط نیست بلکه فرایندهای شناختی نقش مهمی در رفتار آدمی دارند. عملکرد و یادگیری انسان متاثر از گرایشهای شناختی، عاطفی و احساسات، انتظارات، باورها و ارزشهاست. انسان موجودی فعال است و بر رویدادهای زندگی خود اثر میگذارد. انسان تحت تاثیر عوامل روان شناختی است و به‌طور فعال در انگیزهها و رفتار خود اثر دارد. براساس نظر باندورا، افراد نه توسط نیروهای درونی رانده میشوند، نه محرکهای محیطی آنها را به عمل سوق میدهند، بلکه کارکردهای روان شناختی، عملکرد، رفتار، محیط و محرکات آن را تعیین میکند(مژدهی، 1392).
تحلیل ارتباط محاورهای یکی از ملموسترین نظریههای روانشناسی نوین است. این نظریه بیشتر به صورت یک مدل ارتباطی در روابط بین فردی اجرا میشود، آغاز این روش در دهه 1960 توسط اریک برن پایهگذاری شد که بر اساس دو عقیده به وجود آمد، اول اینکه ماسه حالت من داریم( کودک، والد، بالغ (و دوم اینکه این حالتهای من با هم ارتباط دارند. تحلیل رفتار متقابل یک روش بسیار متداول در درمان است و نوشتههای زیادی درباره آن در دست میباشد(تودور[1]، 2012). که در امور بالینی، درمانی و مخصوصاً ارتباطات میان فردی کاربرد دارد، این روش از طریق ارائه راهکارهای عملی به افراد و خانواده‌ها کمک میکند تا بتوانند روابط‌شان، خودشان و فرزندان شان را بهتر درک کنند و آنها را در جهت بهتری تغییر دهند(فیروز بخت، 1392).
نظریه تحلیل رابطه متقابل، یکی از نظریاتی است که به روابط بینفردی و واکنشهای متقابل افراد با یکدیگر توجه بسیار دارد و در زمینه مسائل بینفردی راهکارهایی ارائه میدهد. طبق نظریه برن کاربرد تحلیل رفتار متقابل در زمینه مسائل زناشویی و پیوندهای اجتماعی گوناگون است، با توجه به اینکه نظریه تحلیل تبادلی نظریهای قابل فهم و پیشرفته روانشناسی درباره تفکرات، احساسات و ارتباطات افراد است و درک آن برای سنین نوجوانی و جوانی راحتتر است و افراد گرایش شدیدی به شرکت در گروه و مشاوره گروهی دارند، این روش باعث عملکرد مطلوب خواهد شد(دوکانهای فرد، وهمکاران 1391).
در این ارتباط تحقیقاتی انجام پذیزفته از جمله؛ خدایی و همکاران(1394)، در تحقیقی با عنوان اثربخشی آموزش تحلیل ارتباط محاورهای در خودپنداره و عاطفه مثبت و منفی زنان انجام دادند. روش پژوهش نیمه آزمایشی بوده است. با استفاده از نمونهگیری غیرتصادفی 40 زن خانه‌دارِ داوطلب، در شهر تبریز انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل جای گرفتند. گروه آزمایشی به مدت 8 جلسه تحت آموزش تحلیل ارتباط محاورهای قرار گرفتند. خودپنداره و عاطفه مثبت و منفی آزمودنیها قبل و بعد از انجام مداخلات به وسیله مقیاس خودپنداره بک و مقیاس عاطفه مثبت و منفی واتسن و همکاران اندازه گیری شدند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کواریانس بررسی شدند. نتایج نشان داد که آموزش تحلیل ارتباط محاورهای میتواند خودپنداره و عاطفه مثبت را افزایش دهد و عاطفه منفی را در زنان خانه‌دار کاهش دهد.
دوکانهای فرد و همکاران(1391)، در تحقیقی تحت عنوان اثربخشی مشاوره والدین مبتنی بر رویکرد تحلیل تبادلی بر عملکرد خانواده و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان منطقه 5 شهر تهران نشان دادند که روش مشاوره گروهی والدین با رویکرد تحلیل تبادلی اریک برن بر عملکرد خانواده و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مؤثر است.
سخاوت و عطاری(1390)، در تحقیقی به بررسی اثربخشی آموزش رویکرد تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود روابط مادر - فرزندی در پسران مقطع راهنمایی شهرستان دزفول پرداخت. نتایج آزمون فرضیه‌ها حاکی از تأیید همه فرضیههای پژوهش بود و نشان داد که آموزش مبتنی بر تحلیل ارتباط محاورهای باعث بهبود روابط مادر- فرزندی و مؤلفه‌های آن شامل عاطفه مثبت، آزردگی و سردرگمی نقش، همانندسازی و ارتباط یا گفت و شنود میشود که این یافتههای در سطح 01/0 معنیدار میباشند.
فرهنگی(1385)، با عنوان تأثیر روان درمانگری گروهی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل بر شیوههای رویارویی استرس نوجوانان انجام داد به این نتیجه رسید که این روش درمانی در رویارویی با استرس نوجوانان مناسب بوده است. خدایی خیاوی (1386)، پژوهشی با عنوان تأثیر مشاوره با تأکید بر رویکرد تحلیل ارتباط محاورهای در کاهش اضطراب دانشآموزان به این نتیجه رسید که این روش در کاهش میزان اضطراب دانشآموزان تأثیر داشته است. کازیکو[2] (2014)، در تحقیقی تحت عنوان کاربرد تحلیل ارتباط محاورهای در موقعیتهای کلینیکی و روانی به این نتیجه رسید که میتواند از طریق تحلیل ارتباط متقابل به مراجعان در یک زمان کوتاه در بهبود ارتباطات و همچنین در کارایی اعضای خانواده در موقعیت های زندگی خانوادگی کمک کند. سیوکور و پیرووت[3] (2012)، اثربخشی آموزش برنامه تحلیل ارتباط محاورهای در عوامل رهبری تیمی در صنعت خودرو را بررسی کردند و دریافتند که تفاوت برجسته و معنیداری در ثبات عاطفی و جسارت اجتماعی در میان مدیرانی که در برنامه آموزشی تحلیل ارتباط متقابل شرکت کردهاند و آنهایی که مورد آموزش قرار نگرفتهاند، وجود دارد. مککیم و فورست[4] (2011)، در تحقیقی تحت عنوان تحلیل رفتار متقابل جهت بهبود سرپرستی آموزشی و بالینی انجام داد و به این نتیجه دست یافتند که مدل تحلیل رفتار، باعث رهایی از احساس ناامیدی سرپرستان میشود و امکان برقراری رابطه مطلوب با کارآموزان را برای آنان فراهم میسازد. لورنس[5](2007)، در تحقیقی تأثیر مهارتهای ارتباطی را با استفاده از روش تحلیل رفتار متقابل بر بهبودی روابط با مراجعان سنجید. نتیجه این تحقیق نشان داد که با استفاده از این روش مراجعان از خود و روشهای روابط بین فردی اطلاعات بیشتری یافتند که این آگاهی باعث شد آنان ارتباط مؤثرتری داشته باشند.
عصر حاضر دوران روابط پیچیده انسانی است که در آن پدیده های مربوط به واکنش ها در مسیر فشارزای خاص خود در جریان است. این روابط پر پیچ و خم و درهم آمیخته اگر مورد بررسی علمی قرار نگیرند مشکلات بسیاری بوجود می اورند که نه تنها این مشکلات اثرات مخربی بر خود شخص دارد بلکه اثرات مهلکی را بر خانواده ها و جامعه خواهد داشت(جونز و استوارت، 2006). تحلیل رفتار متقابل نظریهای است که با کاربرد آن میتوان گامهای مؤثری در شناخت و درمان شخصی و رشد روحی روانی برداشت همچنین با توجه به نقش تحلیل ارتباط محاوره ای وجایگاه و اهمیت آن در جنبه‌های مختلف زندگی لازم است به این مهم و نقش آن بر بهبود روابط بین فردی و خودکارآمدی در دانشجویان پرداخته شود. لذا با توجه به مطالب بالا، این تحقیق در پی پاسخ گویی به این سوال است که آیا مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاوره ای بر بهبود روابط بین فردی و خودکارآمدی در دانشجویان دختر و پسر تأثیر دارد؟
روش تحقیق
با توجه به این که در این تحقیق، متغیر مستقل دستکاری شده و تأثیر آن بر متغیرهای وابسته مشاهده میگردد. بنابراین تحقیق از نوع نیمه تجربی (پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل) میباشد. به این ترتیب که از بین دانشجویان به صورت تصادفی ساده دو گروه انتخاب شدند که برای یکی از گروهها، مشاوره گروهی با رویکرد محاورهای اجرا گردید اما برای گروه دیگر (گروه کنترل) اجرا نشد. سپس نتیجه این دو گروه با هم مقایسه شد. تأثیر مجموعه فعالیتها و مداخلات درمانی که در جلسات مشاوره گروهی با رویکرد محاورهای با هدف افزایش مطلوب ارتباط خودکارآمدی و روابط بین فردی است در 8 جلسه و هفتهای 2 جلسه یک ساعته کار درمان گروهی صورت پذیرفت.
جامعه، نمونه و روش نمونه گیری
جامعه آماری این تحقیق شامل همه دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان در سال 94-1395 به تعداد 3600 نفر میباشد. از این تعداد 60 نفری، 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه گواه قرار داده شدند. برای همتاسازی دو گروه آزمایش و گواه، محقق سعی کرده تا دو نفر شبیه بهم به لحاظی را مشخص و سپس یکی را در گروه آزمایش و دیگری را در گروه کنترل قرار دهد. ضمناً شیوه انتخاب نمونه در این تحقیق بصورت نمونهگیری تصادفی ساده است.
ابزار گردآوری اطلاعات
روابط بین فردی: پرسشنامه مهارتهای ارتباطی بین فردی توسط منجمی زاده(1391) تدوین و دارای ۱۹ سوال بوده که هدف آن سنجش میزان مهارت ارتباطی بین فردی در افراد مختلف است. طیف پاسخگویی آن از نوع لیکرت میباشد. منجمی زاده(۱۳۹۱) جهت روایی همزمان پرسشنامه محاسبه و یک همبستگی قوی بین آن با پرسشنامه توانایی برقراری ارتباط موثر به دست آورده (۰/۶۹۸ = r) و در نتیجه روایی همزمان آن مورد تأیید قرار گرفت. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مهارتهای ارتباطی بین فردی 73/0 به دست آمد(منجمی زاده، 1391). پایایی ابزار از طریق روش آلفای کرونباخ 87% درصد محاسبه گردید.
پرسشنامه خودکارآمدی شرر (1982):به عنوان ابزاری برای تعیین سطوح مختلف کارآمدی عمومی ساخته شده است. این آزمون انتظارات کارآمدی در مواردی مانند مهارت های اجتماعی یا شایستگیهای حرفهای را اندازه میگیرد. این موارد بر موضوعات زیر متمرکز هستند: گرایش به آغاز نمودن رفتار، تمایل به تکمیل رفتارو پافشاری در صورت ناکامی است.
شیوه نمره گذاری: شیوه نمرهگذاری این پرسشنامه به این صورت است که به هر آیتم از 1 تا 5 امتیاز تعلق می گیرد. این پرسشنامه شامل 17 آیتم است که امتیاز آیتمهای شماره 15، 13، 9، 8 و 3 از راست به چپ و امتیاز آیتمهای دیگر از چپ به راست افزایش مییابد. حداقل و حداکثر نمره در آن به ترتیب 17 و 85 میباشد و آلفای کرانباخ با همسانی کلی سؤالات برابر 79/0 به دست آمده است(یوسفی، 1387). پایایی ابزار از طریق روش آلفای کرونباخ 81% درصد محاسبه گردید.
مشاوره گروهی:در این تحقیق برای انجام مشاوره گروهی از تحلیل ارتباط محاورهای بر اساس نظریههای اریک برن استفاده گردید که در سال 1960 تدوین شده است.
روش گردآوری اطلاعات
برای انجام این پژوهش از روش میدانی استفاده شد. بعد از مشخص شدن افراد، آزمونی به عنوان پیش آزمون به عمل آمد و آنهایی که میانگین خودکارآمدی و روابط بین فردی شان از حد معمول بالاتر بود از نمونه مطالعاتی حذف شدند سپس به صورت تصادفی ساده 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. یک هفته پس از اجرای پیش آزمون، برگزاری جلسات مشاوره گروهی آغاز شد و برای گروه آزمایشی برنامه مشاوره گروهی اریک برن در قالب 8 جلسه، هفتهای 2 جلسه یک ساعته برگزار شد. 4 روز پس از اتمام جلسات، پس آزمون با به کارگیری همان پرسشنامههای (پرسشنامههای خودکارآمدی و روابط بین فردی) مورد استفاده در پیش آزمون بر روی هر دو گروه آزمایشی و گروه گواه انجام گرفت.
طرح پژوهش بر اساس تحلیل ارتباط محاورهای اریک برن
- خلاصه جلسه
جلسه اول:
در این جلسه اولین گام مهم در فرایند گروه معرفی خود بود. سپس از سایر اعضا خواستیم که خود را معرفی نمایند. در ادامه اعضا را با قوانین و مقررات گروه آشنا کردیم و در مرحله بعد افراد را با اهداف گروه آشنا نموده و هدف اصلی را بیان کردیم. در مرحله بعد وظایف اعضای شرکت‌کننده در گروه را مشخص کرده و سپس پیشآزمون اجرا شد.
جلسه دوم:
در این جلسه در مورد ساختار شخصیتی من والد، من بالغ و من کودکی صحبت شد و مفهوم تحلیل ارتباط متقابل یا TA بیان شد و از فواید این روش صحبت به عمل آمد. مهم‌ترین هدف این جلسه شناخت افراد از ساختار شخصیتی خود و تا حدودی آشنایی با ساختار شخصیتی نزدیکان بود.
جلسه سوم:
در این جلسه در مورد حالات فرعی ساختار شخصیتی که شامل والد حمایتگر، والد سرزنشگر، بالغ، کودک مطیع و ادب شده، کودک طبیعی، کودک طغیان گر، آسیب‌های شخصیتی طرد و آلودگی صحبت شد. در این جلسه در مورد فواید و مضرات تثبیت در حالات من توضیح داده شد. مهم‌ترین هدف این جلسه آشنایی افراد با حالات بدنی و تغییراتی که به دنبال هر ساختار شخصیتی در چهره و حالات بدنی فرد به وجود میآید، است.
جلسه چهارم:
در این جلسه در موردبررسی طرز تفکر، وضعیت‌های زندگی، بررسی وضعیت‌های زندگی در موقعیتهای کاری و پیش‌نویس زندگی صحبت شد و وضعیت‌های زندگی به‌طور اختصار بیان شد و در خصوص نحوه ارزیابی شرایط استرس‌آور با توجه پیش‌نویس زندگی صحبت شد. مهم‌ترین هدف این جلسه شناخت افراد از انتخاب‌های خود است که به‌صورت ناآگاهانه و با توجه به شرایط پنج سال اول کودکی خود برگزیده‌اند.
جلسه پنجم:
در این جلسه در مورد روابط متقابل، روابط مکمل یا موازی، روابط متقاطع و اینکه روابط متقابل چه تأثیر ی در کاهش استرس دارد، صحبت شد. مهم‌ترین هدف این جلسه آشنایی بیشتر افراد با نحوه تعاملات فردی بود و اینکه افراد بتوانند با تغییر نوع روابط به رضایت بیشتری در ارتباطات فردی برسند.
جلسه ششم:
در این جلسه در خصوص روابط متقاطع، روابط دوپهلو و روشهای حل درگیری و اختلاف صحبت شد. در این جلسه همچنین در خصوص درگیری‌های بین فردی با توجه به نظریه برن توضیح داده شد. مهم‌ترین هدف این جلسه که افراد شرکت‌کننده در گروه بتوانند بر رفتار و قضاوت‌های خودکنترل بیشتری داشته باشند و بتوانند از درگیری‌های بی‌فایده جلوگیری کنند.
جلسه هفتم:
در این جلسه در خصوص انواع روشهای کاری، بیان محرک‌ها یا سوق‌دهنده‌ها و سود بردن از انواع محرک‌ها صحبت شد. مهم‌ترین هدف این جلسه شناساندن تفاوت‌های فردی بود. اعضا با آموختن نوع شخصیت‌های گوناگون در محیط‌های کاری تعارض‌های کمتری را تجربه میکنند.
جلسه هشتم:
در این جلسه در مورد تعریف نوازش و انواع نوازش صحبت شد در این جلسه همچنین در خصوص فواید نوازش با توجه به فرهنگ ایرانی و اعتقادی و تأثیر ات مثبت آن را در رابطه با بهبود روابط صحبت شد. مهم‌ترین هدف این جلسه آموزش رفتارهایی توأم با قدرشناسی (چه برای فرد و چه در رابطه با دیگران) بود. اینکه اعضا بیاموزند چگونه احساسات سالم و مثبت خود را بدون ارزیابی‌های نادرست بیان کنند.
در این پژوهش ابتدا افراد مشخص شدند و در دو گروه قرار داده شدند سپس برای یکی از گروهها پروتکل آموزش داده شد اما برای گروه دیگر هیچ آموزشی داده نشد و سرانجام 4 روز پس از اتمام جلسات مشاوره، پس آزمون با به کارگیری همان پرسشنامههای (پرسشنامه های خودکارآمدی و روابط بین فردی) مورد استفاده در پیش آزمون بر روی هر دو گروه آزمایشی و گروه گواه انجام گرفت.
یافته‌ها
یافتههای توصیفی
نتایج جدول 1 و 2، نشان دهندة آمار توصیفی مربوط به پیشآزمون و پسآزمون متغیرهای روابط بین فردی و خودکارآمدی در گروه آزمایش و گروه کنترل میباشد. با توجه به نتایج حاصل از جدول2، در مرحله پیشآزمون میانگین، انحراف استاندارد و واریانس نمرات گروه کنترل در روابط بین فردی به ترتیب000/40، 1417/11 و 138/124 و در متغیر خودکارآمدی به ترتیب برابر200/33، 0765/6و924/36 میباشد. در مرحله پس آزمون میانگین، انحراف استاندارد و واریانس نمرات در روابط بین فردی به ترتیب 6333/52، 2771/10و 620/105 و در متغیر خودکارآمدی به ترتیب برابر0667/53، 8937/8 و 099/79 میباشد.
جدول 1: میانگین، انحراف استاندارد و واریانس نمرات آزمودنیها در گروه آزمایش
شاخص‌ها
گروهها
متغیرها
تعداد
میانگین
انحرافاستاندارد
واریانس
گروه
آزمایش
پیش آزمون
روابطبین فردی
30
600/48
4971/12
179/156
خودکارآمدی
30
400/33
3419/7
903/53
پس آزمون
روابطبین فردی
30
1333/83
6047/11
671/134
خودکارآمدی
30
9667/64
4994/8
240/72
جدول 2: میانگین، انحراف استاندارد و واریانس نمرات آزمودنیها
درگروه کنترل
شاخص‌ها
گروهها
متغیرها
تعداد
میانگین
انحراف استاندارد
واریانس
گروه
کنترل
پیشآزمون
روابط بین فردی
30
000/40
1417/11
138/124
خودکارآمدی
30
200/33
0765/6
924/36
پس آزمون
روابط بین فردی
30
6333/52
2771/10
620/105
خودکارآمدی
30
0667/53
8937/8
099/79
نرمال بودن توزیع متغیرها با استفاده از آزمون کلموگروف- اسمیرنف، بررسی شده است. با توجه به جدول3، سطح معنیداری تمامی داده‌ها بیشتر از 05/0 بوده است، از این رو میتوان گفت که توزیع داده های بدست آمده از پرسشنامههای تحقیق نرمال است. به همین منظور برای آزمون فرضیه‌ها از آمار پارامتریک میتوان استفاده نمود.
جدول 3: آزمون کولموگروف- اسمیرنوف نرمال بودن داده‌ها
خودکارآمدی پس آزمون
خودکارآمدی پیش آزمون
روابطبین فردی پس آزمون
روابط بین فردی
پیش آزمون
074/0
105/0
162/0
093/0
zکولموگروف- اسمیرنوف
200/0
099/0
483/0
200/0
سطح معنیداری
یافتههای استنباطی
- مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود روابط بین فردی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان موثّر است.
برای بررسی این فرضیه از تحلیل کواریانس استفاده شد اما قبل از انجام تحلیل مفروضههای آن بررسی شد و فرض همگنی رگرسیون پذیرفته میشود. برای بررسی همسانی واریانس از آزمون لون مبنی بر پیش فرض تساوی واریانسها استفاده شد. پیشفرض لون مبنی بر فرض تساوی واریانسهای گروهها در جامعه تأیید گردید.
نتایج تحلیل کوواریانس، تأثیر مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای (آزمایش و کنترل) بر بهبود روابط بین فردی در مرحله پس آزمون را نشان میدهد که تفاوت مشاهده شده بین میانگینها بر حسب عضویت گروهی (آزمایش و کنترل) در مرحله پس آزمون در سطح آلفای 1/0 (01/0> P) معنادار میباشد. میزان تأثیر این مداخله در پس آزمون 24 درصد است؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود روابط بین فردی در دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان موثّر است. توان آماری 985/0 حاکی از دقت آماری میباشد. لذا با توجه به نتایج حاصل فرض پژوهش با 99 درصد اطمینان تأیید گردید(جدول4).
جدول 4: نتایج تحلیل کوواریانس مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر
بهبود روابط بین فردی در مرحله پس آزمون
متغیر
منبع تغییرات
مجموع مجذورات
درجه آزادی
میانگین مجذورات
ضریب F
سطح معناداری
مجذور
اتا
توان آماری
مشاوره تحلیل ارتباط محاورهای
پیش آزمون
297/2675
1
297/2675
187/35
000/0
386/0
000/1
گروهها
173/1342
1
173/1342
653/17
000/0
240/0
985/0
خطا
742/4257
56
031/76
-
-
میانگین و خطای استاندارد نمرات کل باقی مانده باتوجه به داشته‌ها در دو گروه آزمایش و کنترل پس از کنترل متغیرهای مداخله گر در جدول 5 آمده است.
جدول 5 میانگین و خطای استاندارد نمرات کل باقی مانده مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر روابط بین فردی در دو گروه آزمایش و کنترل پس از کنترل متغیرهای مداخلهگر را نشان میدهد با توجه به نتایج حاصل از جدول میانگین و خطای استاندارد گروه آزمایش به ترتیب 218/81، 687/1 و گروه کنترل به ترتیب 684/55 و 710/1 میباشد. همانطور که ملاحظه میگردد، میانگین نمرات مربوط به روابط بین فردی در گروه آزمایش بالاتر از گروه کنترل است لذا این امر نشان دهنده افزایش روابط بین فردی پس از مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای در گروه آزمایش میباشد.
جدول 5: میانگین و خطای استاندارد نمرات مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای در
دو گروه آزمایش و کنترل پس از کنترل متغیرهای مداخلهگر
شاخص
گروهها
میانگین
خطای استاندارد
آزمایش
218/81
687/1
کنترل
684/55
710/1
- مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان موثّر است.
برای بررسی این فرضیه از تحلیل کواریانس استفاده شد اما قبل از انجام تحلیل مفروضههای آن بررسی شد و فرض همگنی رگرسیون پذیرفته شد. برای بررسی همسانی واریانس از آزمون لون مبنی بر پیش فرض تساوی واریانسها استفاده شد و پیشفرض لون مبنی بر فرض تساوی واریانسهای گروهها در جامعه تأیید گردید.
جدول6 نتایج تحلیل کوواریانس، تأثیر مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای (آزمایش و کنترل) بر خودکارآمدی در مرحله پس آزمون را نشان میدهد که تفاوت مشاهده شده بین میانگینها بر حسب عضویت گروهی (آزمایش و کنترل) در مرحله پس آزمون در سطح آلفای 1/0 (01/0> P) معنادار میباشد. میزان تأثیر این مداخله در پس آزمون 12درصد است؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان موثّر است. توان آماری 782/0 حاکی از دقت آماری میباشد. لذا با توجه به نتایج حاصل فرض پژوهش با 99 درصد اطمینان تأیید گردید. نتایج در جدول 6 آمده است.
جدول 6: نتایج تحلیل کوواریانس مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر
خودکارآمدی در مرحله پس آزمون
متغیر
منبع تغییرات
مجموع مجذورات
درجه آزادی
میانگین مجذورات
ضریب F
سطح معناداری
مجذور
اتا
توان آماری
مشاوره تحلیل ارتباط محاورهای
پیش آزمون
360/641
1
360/641
808/9
003/0
149/0
868/0
گروهها
077/508
1
077/508
770/7
007/0
122/0
782/0
خطا
743/3661
60
388/65
-
-
میانگین و خطای استاندارد نمرات کل باقی مانده باتوجه به داشته ها‌در دو گروه آزمایش و کنترل پس از کنترل متغیرهای مداخله گر در جدول زیر آمده است.
جدول 7 میانگین و خطای استاندارد نمرات کل باقی مانده مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر خودکارآمدی در دو گروه آزمایش و کنترل پس از کنترل متغیرهای مداخلهگر را نشان میدهد. با توجه به نتایج حاصل از جدول میانگین و خطای استاندارد گروه آزمایش به ترتیب 058/65، 479/1 و گروه کنترل به ترتیب 756/52 و 480/1 میباشد. همان طور که ملاحظه میگردد، میانگین نمرات مربوط به خودکارآمدی در گروه آزمایش بالاتر از گروه کنترل است. لذا این امر نشان دهنده افزایش خودکارآمدی پس از مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای در گروه آزمایش میباشد.
جدول 7: میانگین و خطای استاندارد نمرات مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای در
دو گروه آزمایش و کنترل پس از کنترل متغیرهای مداخلهگر
شاخص
گروهها
میانگین
خطای استاندارد
آزمایش
058/65
479/1
کنترل
756/52
480/1
جهت بررسی میزان تفاوت دانشجویان دختر و پسر در متغیرهای روابط بین فردی و خودکارآمدی بعد از انجام مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای به تفکیک در دو جنس و بر روی پس آزمون، از آزمون آماری t مستقل استفاده شد.
جدول 8: نتایج آزمـون آمـاری t مستقل بـرای تعیین تفاوت روابط بیـن فـردی در
دو جنس بعد از انجام مداخله ( مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای)
آزمون آماری t مستقل
جنس
تعداد
میانگین
انحراف استاندارد
مقدار(t)
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاوت میانگینها
تفاوت خطای استاندارد
دختر
30
7667/68
1420/20
361/0
58
283/0
7666/1
8984/4
پسر
30
0000/67
7239/17
با توجه به نتایج جدول مقدار t بدست آمده در متغیر روابط بین فردی برابر (361/0)، درجه آزادی 58 و سطح آلفای 283/0 میباشد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر روابط بین فردی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان تفاوت معناداری مشاهده نگردیده است.
جدول 9: نتایج آزمون آماری t مستقل برای تعیین تفاوت خودکارآمدی در
دو جنس بعد از انجام مداخله(مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای)
آزمون آماری t مستقل
جنس
تعداد
میانگین
انحراف استاندارد
مقدار(t)
درجه آزادی
سطح معناداری
تفاوت میانگینها
تفاوت خطای استاندارد
دختر
30
6667/58
5220/10
256/0
58
799/0
7666/0
7345/2
پسر
30
3667/59
6592/10
با توجه به نتایج جدول مقدارt بدست آمده در متغیر خودکارآمدی برابر (256/0)، درجه آزادی 58 و سطح آلفای 799/0 میباشد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر خودکارآمدی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان تفاوت معناداری مشاهده نگردیده است.
بحث و نتیجه گیری
نتایج تحلیل حاکی از تأثیر مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر روابط بین فردی در مرحله پس آزمون به طور کلی میباشد که تفاوت مشاهده شده بین میانگینها بر حسب عضویت گروهی (آزمایش و کنترل) در مرحله پس آزمون در سطح آلفای (01/0> P) معنادار میباشد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود روابط بین فردی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان موثّر است. لذا با 99 درصد اطمینان فرضیه پژوهش تأیید گردید. نتایج حاصل از این فرضیه با نتایج؛ سخاوت و عطاری(1390)، کازیکو(2013) لورنس(2007)، ریچ، جکسون و چنچونگ(2003) همسو میباشد. در این ارتباط؛ لورنس (2007)، نشان داد که استفاده از روش تحلیل رفتار متقابل باعث ایجاد ارتباط مؤثرتری میگردد. ریچ، جکسون و چنچونگ (2003)، نشان دادند که آموزش مهارتها منجر به افزایش رضایتمندی، افزایش ارتباط باز، بهبود مهارتهای حل مسئله و افزایش همدلی شده است(دانش، 1385). سخاوت و عطاری(1390) نیز نشان دادند که آموزش مبتنی بر تحلیل ارتباط محاورهای باعث بهبود روابط مادر- فرزندی و مؤلفه‌های آن شامل عاطفه مثبت، آزردگی و سردرگم ینقش، همانندسازی و ارتباط یا گفت و شنود میشود. کازیکو(2013) در تحقیقی به این نتیجه رسید که میتواند از طریق تحلیل ارتباط متقابل به مراجعان در یک زمان کوتاه در بهبود ارتباطات و همچنین در کارایی اعضای خانواده در موقعیت های زندگی خانوادگی کمک کند. چپمن(2007)، معتقد است که نظریه تحلیل ارتباط محاورهای به ما کمک میکند تا رفتارمان و ارتباطمان با یکدیگر را بهبود ببخشیم.
رویکرد مشاوره تحلیل ارتباط محاورهای، درک رفتار انسانی است بنابراین با توجه به نتایج این تحقیق باید مککیم و فورست(2011)، به این نتیجه دست یافتند که مدل تحلیل رفتار، باعث رهایی از احساس ناامیدی سرپرستان می شود و امکان برقراری رابطه مطلوب با کارآموزان را برای آنان فراهم میسازد.
جهت تبیین یافتههای حاصل از این فرضیه باید خاطر نشان کرد که فلسفه زیربنای اذعان نمود که وجود مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود روابط بین فردی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان موثّر است و هرچه این رویکرد بیشتر مورد توجه قرار گیرد به همان اندازه روابط بین فردی دانشجویان بهبود پیدا میکند. آموزش تحلیل رفتار متقابل، افراد را قادر میسازد که روابط خود را با دیگران کنترل کرده و با برقراری روابط مکمل، رضایت بیشتری از رابطه بین فردی کسب کنند. علاوه بر آن با تمرین تقویت حالات من و درخواست نوازش، فرد میتواند در روابط بین فردی خود صداقت و صمیمیت را افزایش دهد و بدین واسطه کنارهگیری عاطفی در وی کاهش یابد. لذا میتوان گفت که رویکرد تحلیل رفتار متقابل به افراد کمک میکند که در مواجهه با مسائل و مشکلات، تا حدودی واکنشهای هیجانی خودکار را کنترل نموده و به جای دنباله روی از دیگران و درگیری‌های عاطفی، پیرو تفکر منطقی خویش باشند. هدف نهایی و فلسفه زیربنای آن، درک رفتار انسانی و ارتقای خود پیروی و مشارکت اجتماعی است(هی جولی، 1380). تحلیل ارتباط محاورهای به افراد کمک میکند تا در سطح مقبول و مناسبی با دیگران برقرار سازند و آگاهی و ارتباط خود را با دیگران فزونی بخشند(شفیع آبادی و ناصری، 1385).
نتایج تحلیل تأثیر ارتباط محاورهای بر خودکارآمدی دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان حاکی از تأثیر مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر خودکارآمدی در مرحله پس آزمون به طور کلی میباشد که تفاوت مشاهده شده بین میانگینها بر حسب عضویت گروهی (آزمایش و کنترل) در مرحله پس آزمون در سطح آلفای (01/0> P) معنادار میباشد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای در دانشجویان دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان مؤثر است. لذا با 99درصد اطمینان فرضیه پژوهش تأیید گردید. نتایج حاصل از این تحقیق با نتایج؛ خدایی و همکاران(1394)، دو کانهای فرد و همکاران(1391)، سیوکور و پیرووت(2012) همسو میباشد. دوکانهای و همکاران(1391) نشان دادندکه روش مشاوره گروهی والدین با رویکرد تحلیل تبادلی اریک برن بر عملکرد خانواده و انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مؤثر است. سیوکور و پیرووت(2012)دریافتند که تفاوت برجسته و معنیداری در ثبات عاطفی و جسارت اجتماعی در مدیرانی که در برنامه آموزشی تحلیل ارتباط متقابل شرکت کردهاند و آنهایی که مورد آموزش قرار نگرفتهاند، وجود دارد.
وجود خودکارآمدی در دانشجویان بدین معنی است که فرد به این باور رسیده باشد که میتواند در شرایط مختلف با هر نوع مهارتی که داشته باشد، وظایف را به نحو احسن انجام دهد. بنابراین تحلیل ارتباط محاورهای میتواند در دانشجویان این باور را افزایش دهد و افزایش خودکار آمدی میتواند زمینههای پیشرقت تحصیلی و خودپنداره را به همراه داشته باشد. خودکارآمدی اطمینان به تواناییهای خود در کنترل افکار، احساسات، وفعالیت هاست و بنابراین برعملکرد واقعی افراد، هیجانات و انتخاب افراد و سرانجام میزان تلاشی که شخص صرف یک فعالیت میکند، مؤثر است هدف نهایی تحلیل رفتار متقابل، رسیدن به خود مختاری از طریق آگاهی، سلامت فکر و خودانگیختگی است. تحلیل ارتباط محاورهای به افراد کمک میکند از من بالغ خود جهت برقراری و ایجاد ارتباط مکمل و آرام‌بخش استفاده کنند. ایجاد ارتباط صحیح از بسیاری از تنش‌ها و تعارض ها‌جلوگیری میکند و افراد میتوانند از تواناییهای خود حتّی‌الامکان برای رشد و شکوفایی خود بهره ببرند. آشنایی با این روش به درمان جو کمک میکند تا با باورهایی که نسبت به خود داشته است مبارزه کند و در انتخاب‌هایش آزاد باشد تا تصمیم بگیرد چه کسی میخواهد باشد.
این فرضیه که مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر روابط بیـن فـردی و خودکارآمدی در دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور شهرستان بوکان تفاوت دارد.
بر اساس نتایج به دست آمده، تفاوت معناداری مشاهده نگردید. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق، پیشنهادهای زیر ارائه میگردد:
- براساس یافتههای مربوط به فرضیه اول و از آنجایی که مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای بر بهبود روابط بین فردی دانشجویان موثّر است. لذا به مسؤولان، مدیران و دستاندرکاران نظام آموزشی و دانشگاهی پیشنهاد میگردد که برای افراد مشکلداری که به نوعی مشکلاتشان ریشه در ارتباط ناکارآمد دارد، از تحلیل ارتباط محاورهای استفاده کنند. همچنین به مسؤولان، مدیران و دستاندرکاران نظام آموزشی و دانشگاهی پیشنهاد میگردد که با رویکرد پیش‌گیرانه به منظور تقویت رشد شخصی و تقویت احساس کنترل بیشتر بر امور شخصی و ارتقاء روابط اجتماعی بر مشاوره تحلیل ارتباط محاورهای بیشتر اهتمام ورزند.
- براساس یافتههای مربوط به فرضیه دوم وجود خودکارآمدی دانشجویان میتواند کمک شایانی بر رشد تحصیلی آنها داشته باشد لذا پیشنهاد میشود جهت افزایش رشد خودکارآمدی در دانشجویان از رویکرد مشاوره گروهی تحلیل ارتباط محاورهای استفاده گردد.
Adib Rad, Nastaran and Adib Rad, Mojtaba. (2005). The Relationship between relational beliefs and marital boredom and its comparison among divorce applicant and non-divorce applicant women. Quarterly Journal of Research and Consulting, 4 (13); 110-99.
Anbari Z, Godarzi D, Siros A , Mahdian F. (2012). Design, Implementation & Evaluation of an Educational Program on Improving the Communication Skills with Patient based on WHO in Interns. Iranian Journal of Medical Education. 12 (5): 308-316. [Persian]
Bernstein, F and Bernstein, M. (2001). Marital Therapy. Translated by Pour Abedi Nayeni, H. and Maneshi, Gh. Tehran: Roshd.
Chapman, Alan. (2007). Eric Bern, s Transaction Analysis parent adult child model. Theory and history article. chttp. // www. businessballs. com/ transact. html
Ciucur, D, & Pirvut, A. F. (2012). The effects of transactional analysis program on team leadership factors in automotive industry. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 33, 667-671.
Claine, Chris. L. (2002). Life Skills. Translated by Shahram Mohammad Khani, Tehran: Spend Honar.
Danesh, Ismat. (2006). The Effects of transactional analysis Method on Marital Adaptation of Incompatible Couples. Abstracts of the articles presented at the and Family Pathology Congress in Iran. Tehran: Shahid Beheshti University
Dokane-I Fard, Farideh, Niknam, Mojgan and Mehdizadeh, Amir Hossein. (2012). The Effectiveness of Parent Group Counseling Based on in transactional analysis approach on Family Performance and Students’ academic Achievement in District 5 of Tehran. Quarterly Journal of Counseling and Psychotherapy, Year 1, No. 2.
Farhang, Farhangi, (2006). The effects of Group therapy psychotherapy in transactional analysis approach on adolescent stress management. Journal of Educational Studies and Psychology. 7 (3) - 6341.
Firooz Bakht, Mehrdad. (2013). Eric Bern, The Founder of transactional analysis. Tehran: Dangeh Publications.
Hey, Julie. (2001). Psychology of Success in the Workplace. Translation by Minoo Prinani. Tehran: Roshd Publishing.
Jones, van and stewart, yan. (2006). New Methods in Psychology of transactional Behavior Analysis. Translated by Bahman Dadgostar. fourth edition. Tehran: Dayere Publishing.
Karbala Esmaeili, Hamid Reza. Anvari, holy Socks, Noshin and Khajeh Hossein, Hamdoleh. (2006). Study of the Effectiveness of Life Skills Training on Attitude Change in Adolescents with Disabilities, Isfahan, Welfare.
Kazeko, F. (2013). Effects of transactional analysis training on seventh grade students. Transaction Analysis Journal, 5 (9) 22-29.
Kodaii Rahele, Bazazian, Saeedeh and Jafari, Asghar. (2015). The Effectiveness of transactional analysis training on Self-Concept and Positive and Negative Affect of Women. Journal of Women and Family Studies, Volume 3, Issue 2, Pages 185-203,
Kodaii Xiawi, Siamak. (2007). The Effects of group counseling in transactional analysis on reducing the anxiety of male high school students in Meshkin-shahr. Master''''''''''''''''s Degree in Counseling, Tehran, Teacher Training University.
Lawrence, L. (2007). Applying transactional analysis and personality assessment to improve patient counseling and communication skills. Journal of Pharmaceutical Education. 77 (2( , 1-5
Mackin, Lynda A. (2007). A beginning look at effect of age on dyspenea, physical functioning and self-efficacy for home walking and managing shortness of breath in adults with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). University of California, San Francisco school of nursing.
Mc kimm, J, & Forrest, K. (2011). Using Transactional Analysis to Improve Clinical and Educational Supervision: The Drama and Winners Triangles. Post Graduate Medical Journal, 86 (10 ( , 261-265.
Mirzaee O, Vaghei S, Koushan M. (2010). The effect of communicative skills on the perceived stress of nursing students. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences. 17 (2): 88-95. [Persian].
Mojdehi, Mohammad Reza (2013). The comparison of self-efficacy beliefs among students at theoretical, technical and vocational branches. A Master Thesis. Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University.
Monajimzadeh, Asghar, (2012). The Relationship between Interpersonal Communication Skills and Social acceptance among Students at Khorasgan University. B. Sc. Department of Social Sciences.
Sakhavat, Sa''''''''''''''''idah and Attari, Yousef Ali. (2011). the effectiveness of in transactional analysis training on the relationship between on the improvement of the relationship between guidance school-aged boys and their moms in Dezful. The journal of New Findings in Psychology. 2 (3) 11-45.
Shafi Abadi, Abdullah and Naseri, Gholamreza. (2006). Counseling and Psychotherapy Theories (Twelfth Edition), Tehran: Central Publication, Academic Publishing.
Tudor, K. (2012).Transactional analysis supervision or supervision analysis Transactional? Transactional analysis Journal, 32, 39_55.
Adib Rad, Nastaran and Adib Rad, Mojtaba. (2005). The Relationship between relational beliefs and marital boredom and its comparison among divorce applicant and non-divorce applicant women. Quarterly Journal of Research and Consulting, 4 (13); 110-99.
Anbari Z, Godarzi D, Siros A , Mahdian F. (2012). Design, Implementation & Evaluation of an Educational Program on Improving the Communication Skills with Patient based on WHO in Interns. Iranian Journal of Medical Education. 12 (5): 308-316. [Persian]
Bernstein, F and Bernstein, M. (2001). Marital Therapy. Translated by Pour Abedi Nayeni, H. and Maneshi, Gh. Tehran: Roshd.
Chapman, Alan. (2007). Eric Bern, s Transaction Analysis parent adult child model. Theory and history article. chttp. // www. businessballs. com/ transact. html
Ciucur, D, & Pirvut, A. F. (2012). The effects of transactional analysis program on team leadership factors in automotive industry. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 33, 667-671.
Claine, Chris. L. (2002). Life Skills. Translated by Shahram Mohammad Khani, Tehran: Spend Honar.
Danesh, Ismat. (2006). The Effects of transactional analysis Method on Marital Adaptation of Incompatible Couples. Abstracts of the articles presented at the and Family Pathology Congress in Iran. Tehran: Shahid Beheshti University
Dokane-I Fard, Farideh, Niknam, Mojgan and Mehdizadeh, Amir Hossein. (2012). The Effectiveness of Parent Group Counseling Based on in transactional analysis approach on Family Performance and Students’ academic Achievement in District 5 of Tehran. Quarterly Journal of Counseling and Psychotherapy, Year 1, No. 2.
Farhang, Farhangi, (2006). The effects of Group therapy psychotherapy in transactional analysis approach on adolescent stress management. Journal of Educational Studies and Psychology. 7 (3) - 6341.
Firooz Bakht, Mehrdad. (2013). Eric Bern, The Founder of transactional analysis. Tehran: Dangeh Publications.
Hey, Julie. (2001). Psychology of Success in the Workplace. Translation by Minoo Prinani. Tehran: Roshd Publishing.
Jones, van and stewart, yan. (2006). New Methods in Psychology of transactional Behavior Analysis. Translated by Bahman Dadgostar. fourth edition. Tehran: Dayere Publishing.
Karbala Esmaeili, Hamid Reza. Anvari, holy Socks, Noshin and Khajeh Hossein, Hamdoleh. (2006). Study of the Effectiveness of Life Skills Training on Attitude Change in Adolescents with Disabilities, Isfahan, Welfare.
Kazeko, F. (2013). Effects of transactional analysis training on seventh grade students. Transaction Analysis Journal, 5 (9) 22-29.
Kodaii Rahele, Bazazian, Saeedeh and Jafari, Asghar. (2015). The Effectiveness of transactional analysis training on Self-Concept and Positive and Negative Affect of Women. Journal of Women and Family Studies, Volume 3, Issue 2, Pages 185-203,
Kodaii Xiawi, Siamak. (2007). The Effects of group counseling in transactional analysis on reducing the anxiety of male high school students in Meshkin-shahr. Master''''''''''''''''s Degree in Counseling, Tehran, Teacher Training University.
Lawrence, L. (2007). Applying transactional analysis and personality assessment to improve patient counseling and communication skills. Journal of Pharmaceutical Education. 77 (2( , 1-5
Mackin, Lynda A. (2007). A beginning look at effect of age on dyspenea, physical functioning and self-efficacy for home walking and managing shortness of breath in adults with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). University of California, San Francisco school of nursing.
Mc kimm, J, & Forrest, K. (2011). Using Transactional Analysis to Improve Clinical and Educational Supervision: The Drama and Winners Triangles. Post Graduate Medical Journal, 86 (10 ( , 261-265.
Mirzaee O, Vaghei S, Koushan M. (2010). The effect of communicative skills on the perceived stress of nursing students. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences. 17 (2): 88-95. [Persian].
Mojdehi, Mohammad Reza (2013). The comparison of self-efficacy beliefs among students at theoretical, technical and vocational branches. A Master Thesis. Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University.
Monajimzadeh, Asghar, (2012). The Relationship between Interpersonal Communication Skills and Social acceptance among Students at Khorasgan University. B. Sc. Department of Social Sciences.
Sakhavat, Sa''''''''''''''''idah and Attari, Yousef Ali. (2011). the effectiveness of in transactional analysis training on the relationship between on the improvement of the relationship between guidance school-aged boys and their moms in Dezful. The journal of New Findings in Psychology. 2 (3) 11-45.
Shafi Abadi, Abdullah and Naseri, Gholamreza. (2006). Counseling and Psychotherapy Theories (Twelfth Edition), Tehran: Central Publication, Academic Publishing.
Tudor, K. (2012).Transactional analysis supervision or supervision analysis Transactional? Transactional analysis Journal, 32, 39_55.
Adib Rad, Nastaran and Adib Rad, Mojtaba. (2005). The Relationship between relational beliefs and marital boredom and its comparison among divorce applicant and non-divorce applicant women. Quarterly Journal of Research and Consulting, 4 (13); 110-99.
Anbari Z, Godarzi D, Siros A , Mahdian F. (2012). Design, Implementation & Evaluation of an Educational Program on Improving the Communication Skills with Patient based on WHO in Interns. Iranian Journal of Medical Education. 12 (5): 308-316. [Persian]
Bernstein, F and Bernstein, M. (2001). Marital Therapy. Translated by Pour Abedi Nayeni, H. and Maneshi, Gh. Tehran: Roshd.
Chapman, Alan. (2007). Eric Bern, s Transaction Analysis parent adult child model. Theory and history article. chttp. // www. businessballs. com/ transact. html
Ciucur, D, & Pirvut, A. F. (2012). The effects of transactional analysis program on team leadership factors in automotive industry. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 33, 667-671.
Claine, Chris. L. (2002). Life Skills. Translated by Shahram Mohammad Khani, Tehran: Spend Honar.
Danesh, Ismat. (2006). The Effects of transactional analysis Method on Marital Adaptation of Incompatible Couples. Abstracts of the articles presented at the and Family Pathology Congress in Iran. Tehran: Shahid Beheshti University
Dokane-I Fard, Farideh, Niknam, Mojgan and Mehdizadeh, Amir Hossein. (2012). The Effectiveness of Parent Group Counseling Based on in transactional analysis approach on Family Performance and Students’ academic Achievement in District 5 of Tehran. Quarterly Journal of Counseling and Psychotherapy, Year 1, No. 2.
Farhang, Farhangi, (2006). The effects of Group therapy psychotherapy in transactional analysis approach on adolescent stress management. Journal of Educational Studies and Psychology. 7 (3) - 6341.
Firooz Bakht, Mehrdad. (2013). Eric Bern, The Founder of transactional analysis. Tehran: Dangeh Publications.
Hey, Julie. (2001). Psychology of Success in the Workplace. Translation by Minoo Prinani. Tehran: Roshd Publishing.
Jones, van and stewart, yan. (2006). New Methods in Psychology of transactional Behavior Analysis. Translated by Bahman Dadgostar. fourth edition. Tehran: Dayere Publishing.
Karbala Esmaeili, Hamid Reza. Anvari, holy Socks, Noshin and Khajeh Hossein, Hamdoleh. (2006). Study of the Effectiveness of Life Skills Training on Attitude Change in Adolescents with Disabilities, Isfahan, Welfare.
Kazeko, F. (2013). Effects of transactional analysis training on seventh grade students. Transaction Analysis Journal, 5 (9) 22-29.
Kodaii Rahele, Bazazian, Saeedeh and Jafari, Asghar. (2015). The Effectiveness of transactional analysis training on Self-Concept and Positive and Negative Affect of Women. Journal of Women and Family Studies, Volume 3, Issue 2, Pages 185-203,
Kodaii Xiawi, Siamak. (2007). The Effects of group counseling in transactional analysis on reducing the anxiety of male high school students in Meshkin-shahr. Master''''''''''''''''s Degree in Counseling, Tehran, Teacher Training University.
Lawrence, L. (2007). Applying transactional analysis and personality assessment to improve patient counseling and communication skills. Journal of Pharmaceutical Education. 77 (2( , 1-5
Mackin, Lynda A. (2007). A beginning look at effect of age on dyspenea, physical functioning and self-efficacy for home walking and managing shortness of breath in adults with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). University of California, San Francisco school of nursing.
Mc kimm, J, & Forrest, K. (2011). Using Transactional Analysis to Improve Clinical and Educational Supervision: The Drama and Winners Triangles. Post Graduate Medical Journal, 86 (10 ( , 261-265.
Mirzaee O, Vaghei S, Koushan M. (2010). The effect of communicative skills on the perceived stress of nursing students. Journal of Sabzevar University of Medical Sciences. 17 (2): 88-95. [Persian].
Mojdehi, Mohammad Reza (2013). The comparison of self-efficacy beliefs among students at theoretical, technical and vocational branches. A Master Thesis. Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabaei University.
Monajimzadeh, Asghar, (2012). The Relationship between Interpersonal Communication Skills and Social acceptance among Students at Khorasgan University. B. Sc. Department of Social Sciences.
Sakhavat, Sa''''''''''''''''idah and Attari, Yousef Ali. (2011). the effectiveness of in transactional analysis training on the relationship between on the improvement of the relationship between guidance school-aged boys and their moms in Dezful. The journal of New Findings in Psychology. 2 (3) 11-45.
Shafi Abadi, Abdullah and Naseri, Gholamreza. (2006). Counseling and Psychotherapy Theories (Twelfth Edition), Tehran: Central Publication, Academic Publishing.
Tudor, K. (2012).Transactional analysis supervision or supervision analysis Transactional? Transactional analysis Journal, 32, 39_55.
ابتدای صفحه