رابطۀ ابعاد سلامت روان و رضایت شغلی در بین معلمان زن و مرد ‏

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

بررسی رضایت شغلی معلمان به منظور بهبود کارایی آنان و تاثیر آن جهت پیشرفت دانش آموزان مورد توجه فراوان است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ابعاد سلامت روان و رضایت شغلی کارکنان آموزش و پرورش انجام گرفت. نمونه مورد بررسی 100 نفر از کارکنان بودند که با روش نمونه گیری خوشه­ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش فرم 28 سوالی پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ، (1972) و پرسشنامه 22سوالی رضایت شغلی شریعت نیا (1373) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام انجام شد. نتایج نشان داد که بین سلامت عمومی و سلامت جسمی با رضایت شغلی همبستگی مثبت معنادار و بین اضطراب، افسردگی، کارکرد اجتماعی و سلامت جسمانی با رضایت شغلی همبستگی منفی معنادار دارد (001/0P<). نتایج رگرسیون گام به گام مشخص کرد که افسردگی، اضطراب، کارکرد اجتماعی و سلامت جسمی در 4 گام حدود 706/0 درصد واریانس مربوط به رضایت شغلی را تبیین می کنند. از این اطلاعات می­توان برای تدوین و اجرای برنامه­های آموزشی و درمانی بمنظور توجه به سلامت روان معلمان و بهبود وضعیت سلامت روان و رضایت شغلی آنان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between mental health and job satisfaction ‎ Of female and male teachers

چکیده [English]

An investigation of the job satisfaction of teachers to improve their efficiency and its impact on the students' achievement has been of great interest. So, the purpose of the present research was to investigate the relationship between mental health and job satisfaction of teachers. Statistical community of this research was all the teachers of Tarom district of Gazvin province. The sample includes 100 teachers that have been chosen via cluster multistage sampling method. Assessment instruments were the General health questionnaire (GHQ) and the job satisfaction questionnaire. Data were analyzed by using pearsonian correlation coefficient and Stepwise multiple regressions. Findings showed that there is a positive correlation between physical health, general health and job satisfaction and also there is a negative correlation between depression, anxiety and social function with job satisfaction. Stepwise regression analysis showed that depression, anxiety, social function and physical health in four steps, could explain 706% of variance in job satisfaction. This information can be used in development and implementation of educational and therapeutic programs designed to improve mental health and job satisfaction of teachers.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • mental health
  • Job satisfaction
  • Education personnel

مراجع

-   آراسته،م (1386)، بررسی وضعیت سلامت روان و عوامل مرتبط با آن در میان دبیران دبیرستانهای شهرهای سنندج و بیجار. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دوره12. 62-53.

-   اصغری،آ (1385)، رابطه توانمندسازی و خودکارآمدی بارضایت شغلی در دبیران شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه شهیدبهشتی. 

-   استورا، ب (1377)، تنیدگی یا استرس.ترجمه پ.دادستان .تهران :انتشارات رشد.

-   بیانی،ع.ا؛ کوچکی،ع و کوچکی،ق (1386)، تعیین و ضعیت سلامت روانی کارکنان آموزش و پرورش استان گلستان با استفاده از چک لیست نشانگان روانی.مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان،2(9)،39-44.

-   حبیب،س و شیرازی،م (1382)، رضایت شغلی و سلامت روانی در کارکنان یک بیمارستان عمومی.مجله اندیشه و رفتار،8(4)،64-73.

-   درانی،ک و لواسانی،م (1379)،رابطه رضایت شغلی ،عزت نفس و سلامت روانی مجله روان شناسی و علوم تربیتی،5(1)،76- 98.

-   کاهه،د و هیودی، ط (1391)، رضایت شغلی و سلامت روان. فصلنامه پایش،11(3)، 397-393.

-   سارسون، ا.ج و ساراسون، ب.آ (1382)،روان شناسی مرضی،(جلد اول).ترجمه ب. نجاریان؛م. ع. اصغری مقدم و م. دهقانی.تهران:رشد.

-   سپهوند،ت؛گیلانی،ب و زمانی،ر (1385)، رابطه سبک های اسناد با رخداد های استرس زای زندگی و سلامت عمومی. فصلنامه پژوهش های روان شناختی،9 (3و4)،33-46.

-   شاملو،س (1382)،آسیب شناسی روانی .تهران :انتشارات رشد.

-   شریعت نیا.ک (1373)، بررسی رابطه بین رضایت شغلی با عزت نفس کارکنان آموزش و پرورش مرد مدارس تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی.

-   شکرکن، ح؛نجاریان، ب و رضایی پ (1384)، رابطه خشنودی شغلی و انگیزه پیشرفت با سلامت روان و مسؤلیت پذیری مربیان. مجله علوم تربیتی و روانشناسی. (1)،12،65-86.

-   شفیع آبادی،ع (1382)،راهنمایی و مشاوره شغلی و حرفه ای و نظریه های اتنخاب شغل تهران:انتشارات رشد.

-   شمسی،ع (1382)،رابطه بین رضایت شغلی ،سلامت روان و باورهای منطقی معلم و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در شهر خمین.پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه تربیت معلم تهران.

-   عطار،ح (1374)،بررسی رابطه استرس شغلی با خشنودی شغلی و سلامت روان کارکنان یک مجتمع صنعتی.پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی  بالینی،انسنینو روانپزشکی تهران.

-   فراهانی، حجت الله، عریضی، حمیدرضا (1384)، روش‌های پیشرفته در علوم انسانی، اصفهان: جهاد دانشگاهی تهران.

-   کلدی، ع؛ عسگری، گ(1382)،بررسی رضایت شغلی کارکنان آموزش و پرورش ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران.مجله روان شناسی و علوم تربیتی،33(1)،103-120.

-   محمدی،ش(1385)،فرسودگی شغلی و سلامت روان شناختی در دبیران.فصلنامه روان شناسان ایرانی،3(9)،15-23.

-   محمدی،ش(1386)،مقایسه مکانیسم های مقابله ای،فرسودگی شغلی و سلامت روان در بین دبیران ایران و هند.فصلنامه نوآوری های آموزشی،5(16)،60-96.

-   منصوری،ز (1387)،رابطه سلامت روان و خشنودی شغلی با رضایت زناشویی کارکنان شاغل بهداشت و درمان صنعت نفت گچساران.چکیده مقالات سومین کنگره آسیب شناسی خانواده.تهران،دانشگاه شهید بهشتی.

-   نجومی،م؛عابدینی،م ورضوان طلب،ر (1381)،بررسی شیوع اضطراب در بین معلمین مقطع متوسطه شهر تهران.فصلنامه پایش،1(3)،47-53.

-   نظری،ع. م(1386)،مبانی زوج در مانی و خانواده درمانی.تهران:نشر علم.

-   نوربخش،م و علیزاده،م(1383)،بررسی رضایت شغلی دبیران تربیت بدنی شهرستان اهواز.فصلنامه حرکت،شماره 22.ص171-189.

-   ویسی،م(1378)،رابطه بین استرس شغلی با خشنودی شغلی و سلامت روان با توجه به اثرات تعدیل کننده سر سختی و حمایت اجتماعی.پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی،انیستیتو روانپزشکی تهران،دانشگاه علوم پزشکی ایران.

-   هاشم زاده،ایرج؛اورنگی،مریم؛بهره دار،محمدجعفر(1379)، استرس شغلی و سلامت روان در کار کنان بیمارستان های شهر تهران.فصلنامه اندیشه و رفتار،6(2و3)،55-61.

 

-   Ahadi,B.(2009),Relationship between Mental Health and Job Satisfaction among High School Principals and Teachers in Iran. Journal of Biological Sciences. Vol, 4, P. 363-368.

-   Bacharach,S.B.(1990),Work Design ,Role Conflict and Role Ambiguity,The case of Elementry and Secondary School; Education Evaluation and Policy Analysis,12,(4).415-435.

-   Bumber.M.R.(2006),CBT for Occupational Stress in Health Professionals.Introducing a schema-focused approach. New York: Routledge.

-   Bergman,M, M & Scott, J.(2001),Young Adolescent'sWell-beingand Health-Risk Behaviors:Gender and Socioeconomic Differences.Journal of Adolescence,24,183-197.

-   Birch.D & Kamali, F.(2001),Psychological stress, anxiety, depression, job satisfaction, and personality characteristics in preregistration house officers. Postgrad Med;77:109–111.

-   Camp,S.D.(2005),Assessing the effect of organizational  commitment and job satisfaction on turnover:An event history approach.USA:sage publication Inc.

-   Faragher.B.(2005), The relationship between job satisfaction and health: a meta-analysis. Occupational and Environmental Medicine.62.105-112.

-   GellisZ.D & Kim.J.C.(2004),Predictors of depressive mood,occupational stress,and propensity to leave in older and younger mental health case manager.community mental health journal .40,50.

-   Gibson, James, L., Ivancevich, John, M. & Donnelly, Jr. James,H.    (2000), Organizations–Behavior–Structure–Processes. 10th Edition. Boston.McGraw-Hill.

-   Goldberg, D.. (1988), A User’s Guide to the General Health Questionnaire. Windsor: Nfer-Nelson Publishing Company Ltd.

-   Grayson,. L,. Alvarez,. K.(2008), School climate factors relating to teacher burnout: Amediator model. Journal of Teaching and Teacher Education.24,1349-1363.

-   Gui, L., Barriball, K. L. & While, A. E.(2009), Job satisfaction of nurse teachers: A literature review. Part II: Effects and related factors.Nurse Education Today,29(5),477-487.

-   Hakanen J,. Bakker B., Schaufeli, B.(2007), Burnout and work engagement among teachers. Journal of School sychology. 43, .495-513.

-   Laubach .W.& Fischbeck, S. (2007),Job Satisfaction and the Work Situation

-   of Physicians: a survey at a German University hospital. International Journal of Public Health, 52(1),54-59.

-   Laugaa D.,. Rascle N,. Schweitzer, M.(2008), Stress and burnout among French elementary school teachers: A transactional approach. Revue européenne de psychologie in ding. 58 , 241-251

-   Ma,X.(1999),Influence of work conditions on Teacher job satisfaction.Journal of Education,93,(1).39-47.

-   Mei-Lee.M.S;Liao,S.C and Chiang.F.T.(2009), Relationship between mental health and job satisfaction among employees in a medical center department of ladoratory mediciane.

-   Pugilisi,K.(1999),The consequence of Emotion Labore:Effects on Work Stress, job and well-being. Motivation and Emotion.23 (2). 125-154.

-   Seidman, S. A. & Zager, J.(1991), A study of coping behaviors and teacher burnout. Journal of Work & Stress. 5, 205-216.

-   Senelgrove,S.R(1998),Occupational stress &job satisfaction:a comparative sudy of health visitors,district nurse& community psychiatric nrses.journal of Nursing management ,6,97-104.

-   Spector.p.(2000),industrial and organizational psychology: Research and practice.New York:John Wiley and Sons.

-   Thommasen, H.V.; Lavanchy.M; Connelly,I.; Berkowitz,J & Grzybowski.S.(2001), Mental health, job satisfaction, and intention to relocate. Canadian Family Physician .Le Médecin de famille canadien, 47 :737-744.

-   World Health Organization.(2007), World on-Tobacco Alert. London: Oxford University Press.

زن و مطالعات خانواده

دوره 7، شماره 25
پاییز 1393
صفحه 25-42

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار